Rozmowa z prof. Sławomirem Milewskim, prorektorem ds. nauki | Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska Politechniki Gdańskiej

Barbra Kuklińska: Panie Rektorze, myślę, że warto rozpocząć naszą rozmowę od ostatecznych wyników ewaluacji, które niedawno otrzymała uczelnia, bo jest to powód do radości. 

Prof. Sławomir Milewski, prorektor ds. nauki: Na czternaście dyscyplin naukowych poddanych ewaluacji, sześć otrzymało najwyższą ocenę A+, kolejne sześć ocenę A, a tylko dwóm przyznano kategorię B+. Pierwsze wyniki, z końca ubiegłego roku, jeszcze przed składanymi odwołaniami, stawiały Politechnikę Gdańską na trzecim miejscu w Polsce pod względem liczby przyznanych kategorii A+.  Ministerstwo Edukacji i Nauki nie opublikowało do tej pory pełnego zestawienia ostatecznych wyników, ponieważ nie wszystkie uczelnie otrzymały decyzje po odwołaniach, ale niewykluczone, że  możemy uplasować się jeszcze wyżej. Ewaluacja przeprowadzana była w ramach trzech kryteriów:  „wydajności” naukowej mierzonej liczbą publikacji, efektywności pozyskiwania środków zewnętrznych dla finansowania badań naukowych i prac rozwojowych oraz wpływu działalności naukowej na funkcjonowanie społeczeństwa i gospodarki. Wyniki ewaluacji PG wskazują na bardzo dobrą kondycję naukową uczelni, cieszą i mobilizują do dalszej pracy.  

W tym samym roku, w którym ustanowiono Dzień Nauki Polskiej, Politechnika Gdańska uzyskała status uczelni badawczej i zaczęła realizować program IDUB. Widać już efekty tego wsparcia?

Oczywiście. Wykorzystując środki dodatkowej subwencji MEiN realizujemy ponad 30 wewnętrznych programów grantowych, które wspierają przede wszystkim naukowców, ale także studentów, doktorantów, pracowników dydaktycznych i administracyjnych. W ubiegłym roku zostało złożonychprawie 600 wniosków grantowych oraz stypendialnych w 21 ogłoszonych naborach. Rozpoczęto realizację lub zrealizowano niemal 300 projektów oraz inicjatyw na kwotę prawie 45 milionów złotych.

Z programów realizowanych w ramach IDUB korzysta coraz więcej naszych naukowców i są tego wymierne efekty – zwiększająca się liczba publikacji naukowych w wysokopunktowanych czasopismach, zgłoszenia patentowe, tworzenie międzynarodowych zespołów badawczych, partnerstwa z zagranicznymi ośrodkami badawczymi.

Politechnika Gdańska jest teraz częścią Uczelni Fahrenheita, to otwiera naukowcom nowe pola współpracy.

Dzisiejsza nauka jest w dużym stopniu interdyscyplinarna, a współdziałanie w ramach FarU to ułatwia. Zidentyfikowanie pól współpracy i umożliwienie naukowcom nie tylko nawiązania kontaktu, ale wymiany doświadczeń, poglądów i planów – taki naukowy networking, sprzyja realizacji projektów naukowych z pogranicza kilku dziedzin. Właśnie jesteśmy w trakcie realizacji inicjatywy Science Speed Dating. Pod tą nazwą kryje się organizacja serii spotkań tematycznych, w których będą uczestniczyć naukowcy z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Uniwersytetu Gdańskiego i naszej uczelni. Będzie to okazja do wzajemnego poznania się i wypracowania założeń przyszłych wspólnych projektów naukowych, chociażby w zakresie ochrony środowiska, realizacji celów zrównoważonego rozwoju czy rozwiązywania problemów energetycznych, gdzie potrzebna jest współpraca naukowców z wielu różnych dziedzin.

Łatwiej jest być naukowcem teraz czy dwadzieścia, trzydzieści lat temu?

Trudno jest odpowiedzieć na to pytanie jednoznacznie. Na pewno duża poprawa nastąpiła  w aspektach organizacyjnych, logistycznych prac badawczych. Mamy dostęp do najnowocześniejszej aparatury naukowej, nie ma problemów z zakupami materiałów do badań laboratoryjnych. Funkcjonujemy w obiegu międzynarodowym, w otwartym świecie, możemy korzystać z niezliczonej ilości źródeł wiedzy, wyjeżdżać na zagraniczne staże, uczestniczyć w konferencjach. Minusem obecnej sytuacji, nie ma co ukrywać,  jest pogarszająca się sytuacja materialna młodych naukowców. Niski poziom płac asystentów, czy adiunktów nie zachęca młodych ludzi do podejmowania kariery naukowej, a część z tych  którzy podjęli to wyzwanie jakiś czas temu, zmuszona zostaje do rezygnacji z niej.  

Czy uczelnia może we własnym zakresie wpływać na tę sytuację?

W pewnym stopniu. Tu także z pomocą przychodzą programy tworzone w ramach IDUB, dzięki którym umożliwiamy naszym naukowcom uzyskanie dodatkowego wynagrodzenia, na przykład w postaci stypendiów dla doktorantów. Warto wymienić w tym względzie nasze programy Polonium i Francium, w ramach których oferujemy dodatkowe stypendia zarówno dla polskich jak i zagranicznych studentów szkoły doktorskiej. Nasi naukowcy otrzymują również premie za publikacje w najlepszych czasopismach i uzyskiwane patenty międzynarodowe. Staramy się też niwelować ograniczenia formalne, które mogą spowalniać pracę badawczą, na przykład poprzez zmniejszenie pensum dydaktycznego. Jeśli naukowiec bierze udział w czasochłonnym projekcie badawczym, może wnioskować o czasowe ograniczenie liczby obowiązkowych godzin dydaktycznych. Nie możemy konkurować z otoczeniem gospodarczym w zakresie zarobków pracowników, ale staramy się wspierać naszych naukowców różnymi sposobami, w tym także zachętami materialnymi.

Czego życzy się naukowcom w Dniu Nauki Polskiej?

Nieustającej ciekawości, bo ciekawość prowadzi nas do zadawania pytań i szukania rozwiązań. Cierpliwości, bo znalezienie tych odpowiedzi to niejednokrotnie długotrwały i żmudny proces. Wyznaczania sobie naukowych celów i wytrwałości w ich realizacji. I optymizmu, bo on w dzisiejszych czasach bardzo się wszystkim przydaje.