Studenci WILiŚ na pokładzie lodołamaczy | Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska Politechniki Gdańskiej

Przegalina, położona nad Martwą Wisłą na południowy wschód od Gdańska, to miejsce wyjątkowe nie tylko dla miłośników hydrotechniki, ale także dla tych, którzy interesują się ochroną przeciwpowodziową i inżynierią wodną. Znajdujący się tam węzeł wodny odgrywa kluczową rolę w zarządzaniu wodami Wisły i Martwej Wisły, zapewniając ochronę przeciwpowodziową dla terenów wokół Gdańska i Żuław Wiślanych, które leżą na obszarze zagrożonym zalaniem.

W skład tego wyjątkowego węzła wchodzą różnorodne i ciekawe konstrukcje inżynierskie. Najważniejsze z nich to zabytkowa Śluza Północna z końca XIX wieku, której unikalne rozwiązania inżynieryjne stanowią świadectwo myśli technicznej tamtych czasów. Śluza Północna jest nie tylko elementem historycznym, ale również funkcjonalnym obiektem, który nadal służy żegludze. Z kolei Śluza Południowa to nowoczesna, zautomatyzowana konstrukcja, będąca przykładem nowoczesnych technologii w hydrotechnice. Dzięki niej możliwa jest żegluga między Wisłą a Martwą Wisłą, co jest kluczowe dla transportu wodnego w regionie. Uczestnicy wycieczki mogli porównać oba obiekty i zobaczyć, jak ewoluowały technologie hydrotechniczne na przestrzeni wieków.

Jednak węzeł wodny Przegalina to nie tylko śluzy. Wrota przeciwpowodziowe, będące integralną częścią infrastruktury, stanowią ważny element ochrony terenów wzdłuż Martwej Wisły przed potencjalnymi wezbraniami wód Wisły. Są to masywne konstrukcje, które w przypadku zagrożenia powodziowego pozwalają kontrolować przepływ wody i zapobiec zalaniu obszarów Żuław, które są niezwykle podatne na powodzie z uwagi na swoje położenie.

Właśnie w tym miejscu, gdzie historia spotyka się z nowoczesnością, 30 października 2024 roku odbyła się wycieczka naukowo-dydaktyczna zorganizowana dla studentów specjalności Infrastruktura Transportu oraz Budownictwo Wodne i Morskie z Politechniki Gdańskiej. Wyjazd był doskonałą okazją dla młodych inżynierów, by poznać zarówno teoretyczne, jak i praktyczne aspekty działania obiektów hydrotechnicznych. Studenci, pod opieką dr. inż. Witolda Sterpejkowicza-Wersockiego  oraz dr. inż. Remigiusza Duszyńskiego, mieli okazję zobaczyć na własne oczy wyjątkową Śluzę Północną, nowoczesną Śluzę Południową oraz ogromne wrota przeciwpowodziowe.

Jednym z najbardziej ekscytujących elementów wycieczki była możliwość wejścia na pokład lodołamaczy rzecznych, które pełnią niezwykle ważną funkcję podczas zimowych akcji lodołamania. Te potężne jednostki służą do rozbijania pokrywy lodowej na Wiśle i Martwej Wiśle, co pozwala na swobodny przepływ wody i zapobiega tworzeniu się zatorów lodowych. Zatory te, powstające wskutek nagromadzenia kry, mogą prowadzić do lokalnych podtopień, a nawet do powodzi, dlatego praca lodołamaczy jest niezbędna dla bezpieczeństwa regionu. Studenci mogli zapoznać się z zasadami działania lodołamaczy oraz poznać wyzwania, z jakimi mierzą się ich operatorzy podczas akcji lodołamania.

Przewodnikiem grupy po obiekcie był Tomasz Skowroński, kierownik śluzy, wspierany przez zespół obsługujący śluzę i lodołamacze. Dzięki ich wiedzy i doświadczeniu studenci zyskali pełny obraz funkcjonowania węzła wodnego oraz codziennych wyzwań, które wiążą się z zarządzaniem tak rozbudowaną infrastrukturą. Przewodnicy chętnie odpowiadali na liczne pytania, rozwiewali wątpliwości i przybliżali studentom szczegóły techniczne związane z pracą obiektu.

Wycieczka była możliwa dzięki wsparciu Dyrekcji Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gdańsku oraz pracowników PGW Wody Polskie z Przegaliny. Dzięki ich uprzejmości studenci mieli okazję zgłębić tajniki pracy obiektów hydrotechnicznych i zdobyć cenne doświadczenie praktyczne. To była nie tylko lekcja inżynierii, ale także inspiracja dla przyszłych pokoleń specjalistów, którzy w przyszłości mogą stanąć przed zadaniem modernizacji i rozwoju tego typu obiektów.