Data dodania: 2024-02-20
Lwowska, warszawska, gdańska. Trzy politechniki. Jeden człowiek.
Karol Michał Pomianowski (29 IX 1874, Lwów – 2 VII 1948, Rabka). Od 1901 pracował w Katedrze Budownictwa Wodnego Szkoły Politechnicznej we Lwowie jako adiunkt, a od 1908 jako docent. W 1913 uzyskał doktorat i został profesorem nadzwyczajnym oraz kierownikiem tej katedry (profesorem zwyczajnym w 1919). Zajmował się też praktyką inżynierską, m.in. projektował kanalizację we Lwowie (1910–11), publikował prace z zakresu budownictwa wodnego i żelbetnictwa (np. o słupach uzwojonych systemu Considére’a), głównie w „Czasopiśmie Technicznym”. Opracował projekty zapór, zbiorników przeciwpowodziowych i elektrowni w Porąbce na Sole, w Czorsztynie na Dunajcu oraz w Solinie i Myczkowcach na Sanie. Uczestniczył też w ich projektowaniu w Tyszownicy na Oporze, w Uniżu na Dniestrze, w Rożnowie na Dunajcu. Inwestycje te realizowano od 20-lecia międzywojennego. Rozważał też skanalizowanie Wisły i wykorzystanie jej energii wodnej (m.in. przewidywał spiętrzenie pod Włocławkiem) oraz użeglownienie. W 1919 r. Pomianowski objechał z Gabrielem Narutowiczem Podkarpacie, w wyniku czego w 1921 r. podjęto kontynuację budowy zapory w Porąbce. Pomianowski zaprojektował m.in. zbiornik wodociągowy na Prądniku pod Krakowem. On też projektował Tamę w Bieszczadach. Jego pomysł i pierwszy projekt wyszły w 1921 r. jako autora podobnej zapory na Dunajcu, projektów wodociągów i systemów kanalizacyjnych dla Warszawy, Łowicza i Gdyni. Zaproponował pomysł budowy stopni wodnych na Brdzie, które powstały w latach 20. XX wieku. Projekt opracował w latach 1929-32. Zapora miała znajdować się 5 kilometrów na północny zachód od Koronowa. Miała być wspomagana mniejszą zaporą przy ujściu potoku Kręgiel do Brdy, a także ośmioma kaskadami na Brdzie i podpiętrzonymi jeziorami polodowcowymi Białe, Lipkusz, Stoczek, Piaseczno, Strzemno, Turzynek i Krzywe Kolano. W poł. lat 30. opracował projekt jazu na Wiśle w Warszawie (wraz z H. Herbichem i Z. Żmigrodzkim). Pracował przy trasowaniu linii kolejowych Delatyn–Kołomyja–Stefanówka i Chabówka–Zakopane. W X 1945 r. objął Katedrę Hydrauliki i Hydrologii, Budowy Zapór i Zakładów o Sile Wodnej na Politechnice Gdańskiej, był również dziekanem Wydziału Inżynierii Lądowej. W tym czasie, obok skryptów z hydrologii i fundamentowania, opublikował m.in. artykuły: Gospodarka wodna na terenie zagłębia przemysłowego na Śląsku („Gospodarka Wodna” 1947), Dolna Wisła jako droga wodna i źródło energii („Technika Morza i Wybrzeża” 1947). Został odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Jego imieniem nazwano największy obiekt hydrotechniczny w Polsce: zaporę i zbiornik z elektrownią wodną w Solinie na Sanie (1984) i główne audytorium Politechniki Gdańskiej (1958). Pionier PG był współautorem podręczników, takich jak „Zasady budowy wodociągów” (Lwów, 1914) czy „Hydrologia” (t. I-III, Warszawa, 1933-1939). Z powojennych publikacji należy wymienić: „Fundamentowanie i Hydrologię” (t. IV, 1947), wydane przez Gdańskie Koło Studentów Wydziału Inżynierii Lądowej jako dwa skrypty, uwzględniające osiągnięcia zagraniczne. Otrzymał wiele odznaczeń i orderów, a wśród nich Krzyż Komandorski Orderu Polonia Restituta.
Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska uwiecznił osobę profesora Pomianowskiego na tablicy pamiątkowej w sali PD w budynku "Hydro".
https://fbc.pionier.net.pl/details/nnhTfZg
PSB (K. Kubik); SBTP (M. Czapski, Z. Mikulski); SPPT (B. Chwaściński); Śródka. „Gospodarka Wodna” 2000, nr 2.
https://pg.edu.pl/uczelnia/ludzie-pg/zlota-ksiega/pionierzy-pg/pomianowski-karol